[τα/πάντα/στη/Τέχνη/κερδίζονται/μ' ένα/τίποτα]
Είναι όμορφα στη Θεσσαλονίκη τη περίοδο που διεξάγεται το Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Ξεθωριασμένοι ΔανικοΝινοΦενεκΜικελήδες, φρέσκα και έξυπνα φοιτητάκια κατευθείαν από τις φουρφουριστές αίθουσες του ΑΠΘ, μερικοί ματαιωμένοι και (ολίγον τι κωμικά πια) μοχθηροί Ν.Ε.Κ-ιστές, αρκετά ακοίμητα δημοσιογραφικά ζουλάπια της cine-ηγέριας Δέσποινας Μουζάκη, διάφοροι εξημερωμένοι αποσυναγωγοί του πάλαι ποτέ Εξώστη, πολλές, πάρα πολλές πάναγνες νύμφες και διάφοροι υψηλόφρονες ευνούχοι του Αθηνέζικου καλλιτεχνικού zeitgeist,
μια δυο μνημειωμένες μορφές των Δαλιανίδειων ιερογλυφικών (και εγώ σ' αγαπάω Ζωζώ μου:-), δεκάδες ξέμπαρκοι σινεφίλ της Criterion Collection που συνεχίζει να τους γοητεύει ακόμα η έκπληξη της οθόνης (και η διαδικασία του να προσπαθείς να κρατήσεις δυο art-καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη) και γενικά ένα αρκετά κεφάτο και flamboyant πλήθος πέρασε αυτές τις μέρες από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Ένα πλήθος που θα έκανε τη Μπήλιω Τσουκαλά να ευχηθεί ο George Χωραφάς (φωτογραφημένος από τον Βαγγέλη Ρασσιά only) να ναυαγήσει μια για πάντα στον υδάτινο τάφο της Αποθήκης Γ (not, γιατί η Μπήλιω θέλει πάντα γουστόζικους καλεσμένους για την εκπομπή της, αλλά ποτέ μη λες ποτέ;-)
Ορισμένες στιγμές έχει κανείς την αίσθηση πως θα ξεπροβάλλει από τη Προξένου Κορομηλά το φάνδασμα του Μισέλ Δημόπουλου, του προκατόχου της cine-Δέσποινας, για ν' αντιπαρατεθεί στην λαμπερή ατμόσφαιρα (στην ποιά?:), για να προσπαθήσει να επαναφέρει στην φεστιβαλική στρατόσφαιρα κάτι από τα ένδοξα (τα ποιά?:) Συγχρονοκινηματογραφικά χρόνια, για να μεταμφιέσει ξανά με ένα ατάκτως ερριμμένο σινεφίλ ζίγκ-ζάγκ τις Αγγελοπουλικές νεραντζιές, τους αυτοαναιρούμενους cine-διαδρομίστες του Ε.Κ.Κ. και τις λοιπές φιλμικές δυνάμεις του χώρου, κίνηση που με τα σημερινά δεδομένα θα φάνταζε ασυνάρτητα ακατανόητη, σχεδόν αυτοακυρωμένη, όπως ήταν άλλωστε σχεδόν όλο το μεταπολιτευτικό κινηματογραφικό πλαίσιο από ένα σημείο και μετά (η αποτυχία του Ν.Ε.Κ βρίσκεται ακριβώς μέσα σε αυτή την ομολογημένη του αδυναμία. να υπάρξει ως η Εικόνα που ήθελε να συνεχίσει.)
Όχι πως το μουζακικό πλαίσιο αντιμετώπισης των φεστιβαλικών κινηματογραφικών καταστάσεων αποτελεί κανά απαύγασμα καινοφανούς εμπνευσμένης διαχείρισης και εντυπωσιακών καταστάσεων (θα πέσει καμμιά Odeon-Village-Nova και θα μας πλακώσει και δε θα το ήθελα:-). Βαρεμάρα ενίοτε, άναρθρα μπλεξίματα, κενά πυροτεχνήματα, lifestylicious artjournalistic παρτουζίτσες, γενικόλογες σπατάλες, ρουτινιάρικες καλλιτεχνικές επι-φάσεις, μεταμφιεσμένες προθέσεις, υπάρχουν και κάνουν την παρουσία τους προφανή σε κάθε απροκατάληπτο αποδέκτη. Απλώς ένα μεγάλο ποσοστό από τους συνήθεις κινηματογραφικούς ύποπτους , κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία, έχουν δεχτεί να ομολογήσουν (και πρώτα στον ίδιο τους τον εαυτό), πως το σύστημα της δεκαετίας του 80 που τους εξέθρεψε καθώς και το συγκεκριμένο μοντέλο κινηματογραφικής διαχείρισης ήταν απο καιρό κλινικά νεκρά και απόλυτα αποσυντιθεμένα. Η Δέσποινα είναι απλά ένα σεμνό και ταπεινό (by accident) κερασάκι που αποδείχτηκε επαρκώς ικανό και καπάτσο. Κερασάκι. That's all folks.
Καθώς κάθομαι έξω από την Αποθήκη Γ και περιμένω τη παρέα μου να έρθει για να πάμε σε κάποια απο τις προβολές βλέπω την μουζακική Mercedes (με την οποία ήρθα face to face πλείστες όσες φορές κατά τη διάρκεια της παραμονής μου:-) να μπαίνει στο λιμάνι και να περιφέρεται ανάμεσα στις αποθήκες με αργό ρυθμό. Είναι προφανές πως η Δέσποινα είναι εδώ αγαπητέ αναγνώστη, αλλά δεν είναι μόνη της . Her Majesty, Queen Anna Παναγιωταρέα είναι μαζί της, κάθεται στο πίσω κάθισμα, κοιτάζει μια τα τεκταινόμενα έξω, μια τον έκπαγλο και στιβαρicious μουζακίτειο σοφέρ και μια την cine-diva Δέσποινα η οποία με πάθος και ένταση της εξηγεί πως τράβηξε από το αυτί τα απολειφάδια του Εξώστη, με τι τρόπο έθαψε τα ανεκλάλητα αναμασήματα των προκατόχων της, και πως τελικά τους κατέβασε από την αραχνιασμένη καθέδρα τους. Η Άννα (και η άσπρη τούφα της) μένουν να την κοιτάζουν εκστατικές και απορημένες. Είναι φανερό. Η Άννα είναι σινε-φιλικά αναμάρτητη:-)
[τρέχω/με χίλια ζόρια/έρχεσαι;]
Στη πρεμιέρα του Without του Αλέξανδρου Αβρανά τη Κυριακή στο Ολύμπιον δε πέφτει καρφίτσα. Προσπαθώ να σκεφτώ ποιές είναι οι συντεταγμένες που ηθελημένα ή αθέλητα ακολούθησε ο ταλαντούχος εικαστικός και νυν σκηνοθέτης πια. Τα πλάνα του είναι εμφανώς φροντισμένα και overstylized(αν και αυτό δε είναι κάτι καινούριο, ούτε ως τάση ούτε ως αίσθηση σε μερίδα των ελληνικών παραγωγών, έτσι κι αλλιώς), η ιστορία του είναι αρκετά ενδιαφέρουσα αλλά και επαρκώς τετριμμένη (η ανατομία της δυσλειτουργικής σχέσης ενος νέου ζευγαριού), το σενάριο έχει κάποιες ενδιαφέρουσες αναλαμπές αλλά σε γενικές γραμμές είναι αρκετά άτονο (το υπογράφει ο ίδιος μαζί με την Ιωάννα Ράπτη), η μουσική του Κωνσταντίνου Βήτα συμπαθητική (εως συνοδευτική τη λες, από τις πιο αδυνατές του).
Παρόλες τις αδυναμίες όμως είναι εμφανής η σκηνοθετική ματιά του Αβρανά, ατελής σε κάποια σημεία πιο διαμορφωμένη σε άλλα (κεντρικός άξονας τα πανέμορφα tableaux vivant της εσωτερικής αφυδάτωσης, οι cool ατμόσφαιρες, η αισθητική φετιχοποίηση, τα εικαστικά τικ ως προανάκρουσμα της επερχόμενης κατάρρευσης, η ζωή εντέλει ως καφκικό editorial μόδας). Όλα αυτά πολύ ενδιαφέροντα αν και (ολίγον τι) άψυχα ενωμένα και υλοποιημένα. Αυτό δεν εμπόδισε την ταινία να κατακτήσει την κορυφή των Κρατικών Βραβείων Ποιότητας με 6 βραβεία συνολικά (αναμεσά τους και το πρώτο βραβείο μυθοπλασίας καθώς και αυτό του πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη).
[έλα να Συναχθούμε/εαρινά/baby]
Την επόμενη μέρα πηγαίνω στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης για να δω την (πρώτη) έκθεση του Κωνσταντίνου Γιάνναρη, Στη κόψη του ματιού. Ο Κωνσταντίνος πριν από τις 3 ταινίες μυθοπλασίας (Στην άκρη της πόλης, Δεκαπενταύγουστος, Όμηρος) με τις οποίες έγινε γνωστός στο ελληνικό κοινό, είχε αναπτύξει στη Αγγλία όπου και σπούδαζε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 80 κινηματογραφικές πλευρές που βασιζόντουσαν πιο πολύ στους εικαστικούς πειραματισμούς, στις αναζητήσεις της οπτικής φόρμας, στην αποδόμηση και τον επανακαθορισμό της gay θεματολογίας, στην διαμόρφωση μιας ποιητικής cine-γραφής που φλέρταρε ισόποσα και με την pop αισθητική των late 80s και early 90s και με τις ελληνικές καταβολές του
[λύσε τα μαλλιά σου/και τρέξε με γυμνά μοσχάρια/είπα!]
(την ίδια εποχή στο Λονδίνο και ο Αλέξης Μπίστικας, φίλος στενός του Γιάνναρη, μέ τις ίδιες προβληματικές ασχολιόταν, με διαφορετικά αλλά εξίσου ενδιαφέροντα αποτελέσματα, που δυστυχώς το Αids τα σταμάτησε πρόωρα). Αρκετό φωτογραφικό υλικό, jeanGenetικά σπαράγματα στους τοίχους, όμορφα χωροθετημένες προβολές μερικών experimental short film, και προβολές των μικρών μήκους Jean Jenet is dead, North of Vortex, Caught Looking, Trojans, A place in the sun. Όμορφο δέσιμο των διαφορετικών format έκφρασης, εξαιρετική απεικόνιση των εσωτερικών μεταμορφώσεων του γιανναρικού σύμπαντος, σωστά κατανεμημένο υλικό, απουσία σοβαροφανούς στόμφου, καθαρότητα στη ματιά. Και πάντα στην κόψη. Αγαπημένο μου κομμάτι από την έκθεση οι Τρώες.
(και το υπνωτικά μαγικό voice over του Αλέξη Μπίστικα:)
Το 49ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης τελείωσε προχθές με την απονομή των Κρατικών Βραβείων Ποιότητας. Πίσω από την κουρτίνα των εκάστοτε κινηματογραφικών επιτροπών τη δεκαετία του 80 και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 90 εκτυλισσόντουσαν τα πιο δυνατά δράματα, οι πιο απίθανες συντεχνιακές παρτούζες, τα πιο μιζεραμπιλιστικά κινηματογραφικά ιντερμέδια μιας γενιάς που αντιμετώπιζε το σινεμά ως θλιβερό αερόμπικ ανούσιων θεωρητικών σχημάτων και ξεσαλωμένης auter-ίλας.
[το Δίχτυ/εντυπωσιακό/πλην σωπασμένο]
(καν΄το σαν το Godard κι εσύ χρυσό μου, σαφώς -δεν- μπορείς:-). Εδώ και καιρό πρωταγωνιστές και κομπάρσοι βαριούνται αφόρητα. Άλλωστε το κινηματογραφικό ξεσάλωμα των 00ς διαφέρει κατά πολύ από αυτό των 90ς και των 80ς. Ψηφιακά μέσα, η αγορά του dvd, το internet, έχουν αλλάξει κατα πολύ τους όρους του παιχνιδιού και τα διάφορα αγοραφοβικά θερμουπαρξιακά αξιώματα με τα οποία πορευόντουσαν τα κουρασμένα κινηματογραφικά παλλικάρια και οι Φριντολια-παρμένες κορασίδες.
Κινηματογράφος χωρίς τη μνήμη της Εικόνας είναι άδειο θεωρητικό κατασκέυασμα, ένα αυνανιστικό ρέψιμο ματαιόδοξων ελλειμματικών πλασιέ της σκηνοθεσίας, ένα αφυδατωμένο tableaux vivant στιλάτου υπεκφεύγειν. Αυτό η νεότερη γενιά σκηνοθετών το έχει καταλάβει και προσπαθεί να το καταπολεμήσει. Από την άλλη το ότι ο αριστεριζούχος μαραμένος καραγκουνισμός που μέχρι πριν λίγα χρόνια κατοικοέδρευε στον κεντρικό οργανωσιακό κινηματογραφικό και φεστιβαλικό πυρήνα έχει δώσει τη θέση του σε μια ανοραματική οργανωσιακή μανατζμεντάλιτυ (η οποία χρησιμοποιεί τις δημόσιες σχέσεις ως εγχειρίδιο καθιέρωσης status) και η οποία πολύ θα ήθελε να λογίζεται ως σύγχρονη και αποτελεσματική, άλλα μάλλον προς τη (μεγαλομανή) μετριότητα κλίνει, κάτι θα έπρεπε να μας πει για τη γλυκιά σύγχυση και τα μεγαλομανή μας γλαρώματα.
Without τη Μούσα το αραχνοΰφαντο ψέμα της Τέχνης δε δικαιώνεται.
Τέλος:-)
No comments:
Post a Comment