στον ύπνο μου.
από ασφυξία.
Μαργαρίτα Καραπάνου, Η ζωή είναι αγρίως απίθανη. Ημερολόγια 1959-1979, '' (2008) |
«Ο θάνατός σου με λύπησε αφάνταστα. Με άφησε ορφανή αλλά και με απελευθέρωσε». Η Μαργαρίτα Καραπάνου απευθύνεται post mortem στη μητέρα της Μαργαρίτα Λυμπεράκη. Λέει την αλήθεια και η αλήθεια είναι σκληρή. Δεν αντέχει όμως να γίνεται σκληρή και έτσι την επιστολή που έγραψε επτά χρόνια μετά τον θάνατο την ολοκληρώνει με το εξής σπαρακτικό: «Στην αρχή δεν είχα καταλάβει πόσο μου έλειπες, τώρα καθώς τα χρόνια περνούν η απουσία σου είναι πιο έντονη. Μαμά, σε αγαπώ. Είσαι το μόνο πρόσωπο που έτσι αγάπησα στη ζωή μου. Ανθρώπινη εμπιστοσύνη Υπάρχει ένα ζήτημα διακριτικότητας όταν ανασύρονται κείμενα γραμμένα για προσωπική χρήση. Εν προκειμένω όμως η συγγραφέας βρίσκεται εν ζωή και τα «μυστικά» αποκαλύπτονται με τη συναίνεσή της, με πλήρη συνείδηση. Καθώς στα ημερολόγια δεν σχολιάζει τα παιδικά της κείμενα, μένει η περιέργεια αν πονά ή αν γελά με αυτά που έγραφε. Αντιγράφουμε μια σκέψη από το καλοκαίρι των 15 ετών της: «Οταν κοιτάζομαι στον καθρέφτη, έχω την εντύπωση ότι εκπέμπω μια ασκήμια, όχι σωματική ούτε ηθική, είναι η έκφραση που παίρνουν τα μάτια μου, το πρόσωπό μου. Είναι ένα βλέμμα που πρώτη φορά αντικρίζω στα μάτια μου, ένα βλέμμα σκοτεινό, ανησυχητικό». Τέτοιες σκέψεις κατέγραφε η Μαργαρίτα Καραπάνου σε τετράδια της νιότης της _ λευκώματα, τετράδια «Φοίνιξ», μπλοκ, μπλοκάκια, σκόρπια φύλλα. Αλλού υπάρχουν ημερομηνίες και αλλού όχι. Από τα συμφραζόμενα έγινε η τοποθέτηση σε χρονική συνέχεια. Κάποια αποσπάσματα γραμμένα στα γαλλικά μεταφράστηκαν από την ίδια και, όπως λέει ο Κιμούλης, εκεί είδε το ταλέντο ζωντανό. Μία λέξη άλλαζε και το κείμενο έπαιρνε άλλη βαρύτητα. Τα δύο βιβλία που κυκλοφορούν συμπληρώνουν το ένα το άλλο. Τα ημερολόγια καταγράφουν περιστατικά και σκέψεις της εικοσαετίας 1959-1979 (από τα 13 ως τα 33 της) και τα γράμματα της μητέρας της έχουν ημερομηνίες από το 1962 ως το 1974. Και στα δύο βιβλία περνάει η ατμόσφαιρα μιας εποχής και ενός γοητευτικού τρόπου ζωής, με πληθώρα διάσημων καλλιτεχνών και προσωπικοτήτων της αστικής ζωής, της αθηναϊκής και της παγκόσμιας. Η μορφή της μητέρας όμως είναι πανταχού παρούσα: στους έρωτες, στις υποχρεώσεις της καθημερινότητας, στη διαδικασία της συγγραφής. Στα ημερολόγια απευθύνεται στον εαυτό της και γράφει: «Είσαι [κακό κορίτσι] γιατί σκέφτεσαι φοβερά πράγματα για τη μαμά σου και θα τιμωρηθείς. Η τιμωρία είναι πως δεν θα ζήσεις, δεν έχεις δικαίωμα, δεν σ αγαπάει κανείς, όλοι σε κοροϊδεύουν. Είσαι τριάντα χρονών κι έχεις μείνει μωρό. Είμαι ο χειρότερος δικαστής. Κι αυτό το βιβλίο, την Κασσάνδρα, πώς τόλμησες να το γράψεις; Σου ξέφυγε, έλα όμως που τώρα πρέπει να το εκδώσεις. Αν το εκδώσεις θα σε σκοτώσω, δεν θα μπορείς να πεις λέξη στον γάλλο εκδότη σου, τον Belmont, σε κανέναν...». Η Μαργαρίτα Λυμπεράκη στα γράμματά της ανησυχεί για τα πάντα, έστω και από μακριά. Γράφει ότι θα ήταν πολύ λυπημένη αν δεν είχε δράση η ζωή της. Στα γράμματα που στέλνει στην κόρη της από το Παρίσι και τη Νέα Υόρκη αναφέρεται σε πρόσωπα που αγαπά και την εμπνέουν. Με τον ίδιο τρόπο προσπαθεί να εμπνεύσει το παιδί της. Της γράφει στις 18 Ιανουαρίου 1965: «Σχολιάστε τούτη την περίφημη φράση της Λυμπεράκη “Λατρεύω την απογείωση, μισώ την προσγείωση”. Ξεκινήστε απ την καθαρά σωματική αίσθηση και προχωρήστε στην... ψυχική, τη συναισθηματική κτλ., κτλ. Τέλος, φανταστείτε πως είστε ένας σκύλος που λατρεύει την απογείωση και μισεί την προσγείωση. Γλυκιά μου, θα το έβρισκα πολύ διασκεδαστικό αν έγραφες μια σελίδα επάνω σε αυτό». Δεν γνωρίζουμε αν η Καραπάνου έγραψε τα περί απογείωσης, πάντως το βέβαιον είναι ότι απογειώθηκε λογοτεχνικά, έγινε μια αξία στα ευρωπαϊκά γράμματα. |
2 comments:
Kι οπως ελεγε η Κασσανδρα
"Σ'αγαπαω. Ποτε θα σε σκοτωσω?"
ή οπως ελεγε η Διδα Μαργαριτα του Αταιντε "η τεχνη ειναι ουσιαστικο"
Σε ζηλευω φρικτα
*melo12/playlist*
1.The night of the hunter(dirty reissue)-Dirty Edits Vol1
2.La Ballade of lady and bird-Lady & Bird
3.Jenny's Lullaby-Sympathy for Lady Vengeance OST
4.Some velvet morning-The webb brothers
5.Dear Darkness-Pj Harvey
6.Safe from harm-Massive Attack
7.Western eyes-Portishead
8.Alladin Sane-David Bowie
9.Wise man's blues-Perry Blake
10.Black hole sun-Steve and Eydie
11.Take me somewhere nice-Mogwai
12.Night in Baghdad-Laurie Anderson
13.And no more shall we-Nick Kave
14.Hurt-Johnny Cash
15.Over The Rainbow-Judy Garland
16.A song for Europe-Roxy Music
17.I have seen it all-Bjork
18.Paranoid android-Radiohead
19.Statues-Moloko
20.Love her-Raining Pleasure
21.Empty-Richard Davis
22.My Autumn's Done Come-Lee Hazlewood
Post a Comment